ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿದ್ವಾಂಸರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆ ಗೋವಿಂದಾಚಾರ್ಯರು ಇನ್ನಿಲ್ಲ. 2020 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 13 ರಂದು ತಮ್ಮ 84 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ನಿಧನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಭರಿಸಲಾಗದ ನಷ್ಟವೇ ಸರಿ.
ಈ ಆರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆ ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಕೃತಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಹಲವಾರು ವೈದಿಕ, ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ವೇದಾಂತ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಮುದಾಯ ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದ್ದರು.
1936 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವು ಅವರ ತಂದೆ ಶ್ರೀ ಎಸ್ ನಾರಾಯಣಾಚಾರ್ಯರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ತರುವಾಯ, ಅವರಿಗೆ ಉಡುಪಿ ಪಲಿಮಾರು ಮಠದ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಮಾನ್ಯ ತೀರ್ಥ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಮತ್ತು ಉಡುಪಿ ಕಾಣಿಯೂರು ಮಠದ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಸಮುದ್ರ ತೀರ್ಥ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ವಿದ್ಯಾ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಯತಿವರ್ಯರ ಪ್ರಭಾವ ಬನ್ನಂಜೆಯವರ ಮೇಲಾಯಿತು..
ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಿಂದಲೇ, ವಸ್ತು-ವಿಷಯಗಳ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ, ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವಿಚಾರಧಾರೆಯಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದರು. ರೂಢಿಗತವಾದ್ದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಮತ್ತು ಕುರುಡು ಅನುಕರಣೆಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂದಿರುತ್ತಿದ್ದರು . ಅವರು ಮಧ್ವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಸಾಧಾರಣ ಪಂಡಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ತತ್ತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಹತ್ತಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಇದರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ‘ಸರ್ವಮೂಲ ಗ್ರಂಥಗಳು’ (ಆಚಾರ್ಯ ಮಧ್ವ ಅವರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಸರ್ವಮೂಲ ಗ್ರಂಥಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮಧ್ವರ ‘ತಂತ್ರಸಾರ ಸಂಗ್ರಹ’ದ ಅಪಾರವಾದ ಒಳನೋಟವುಳ್ಳ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅನೇಕ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮದೇ ಮೂಲ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಲ್ಲದೆ ಮತ್ತು ಅದೇ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಿತರ ಮಧ್ವ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಗ್ರಂಥಗಳ ಬಗೆಗೂ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆ ಅನೇಕ ಸರ್ವಮೂಲ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಬರವಣಿಗೆಯ ಶೈಲಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಪದ, ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೆ ಅದ್ಭುತವಾದ ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿದ್ದ ಬನ್ನಂಜೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕವಿಯೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಅವರು ಅನೇಕ ಕವನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಅವರ ಕನ್ನಡ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ‘ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕವನ’ ಎಂದು ಕರೆದರೆ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯೇನಲ್ಲ! ಬಾಣಭಟ್ಟನ ಕಾದಂಬರಿ, ಕಾಳಿದಾಸನ ಶಾಕುಂತಲ, ಮತ್ತು ಶೂದ್ರಕನ ಮೃಚ್ಛಕಟಿಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಅವರು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರಿಗಿದ್ದ ನೂರಾರು ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಬೆಳೆಸಿದ ಅನೇಕರನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆಯವರೇ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದರು ಎನ್ನುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರ ಅನುಕರಣೀಯ ಭಾಷಣ ಕೌಶಲ್ಯವು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೆಳೆದು, ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಅವರು ಮಾತನಾಡಿದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು. ವೇದಗಳು, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು, ತತ್ವವಾದ, ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾಂಡಿತ್ಯದಿಂದ ಅವರು ನಡೆದಾಡುವ ಜ್ಞಾನಕೋಶವಾದರು. ನವಪೀಳಿಗೆಗಳ ಜ್ಞಾನದಾಹವನ್ನು ಪೂರೈಸಿದರು.
ಕಳೆದ 2-3 ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆ ಮಹತ್ತರ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದರೆ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಲ್ಲ. ನೂರಾರು ಗಂಟೆಗಳ ಅವರ ಪ್ರವಚನ ಆನ್ಲೈನ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ಜನರು ಆಲಿಸಿರುವುದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೊಂದಿದ್ದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಅವರ ಮೇಲಿನ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಪಲಿಮಾರು ಮಠದ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಮಾನ್ಯ ತೀರ್ಥ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅವರು ಬನ್ನಂಜೆಯವರಿಗೆ ‘ವಿದ್ಯಾವಾಚಸ್ಪತಿ’ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನಿತ್ತು ಗೌರವಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಅಪಾರವಾದ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಅದ್ಭುತ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಇದು ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ಬಿರುದಾಗಿದೆ. ಸರಳವಾದ ಉತ್ತರವನ್ನು ಮೀರುವ ಯಾವುದೇ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಬನ್ನಂಜೆಯವರಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಉತ್ತರವಿರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಜಿಜ್ಞಾಸುಗಳಿಗೆ ಖಚಿತವಾಗಿತ್ತು.
ಜನಪ್ರಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಪುರಾಣ ಗ್ರಂಥಗಳ ಕುರಿತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ವಿದ್ವಾಂಸರಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ದೇವ-ದೇವಿಯರ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷವಿದೆ ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ತಲೆಮಾರಿನ ಹಿಂದೂಗಳು “ಏನು” ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಮ್ಮ “ಏಕೆ” ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಬನ್ನಂಜೆಯವರು ಅಂತಹ ಪ್ರತಿಯೊಂದು “ಏಕೆ” ಪ್ರಶ್ನೆಗೂ ಖಚಿತವಾದ ಉತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು!
ಅವರ ಒಂದು ಪ್ರವಚನವನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದನ್ನು ನಾನು ಈಗಲೂ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ‘ಬಾಹ್ಯ ದೀಕ್ಷಾ’ ಅಥವಾ ‘ಬಾಹ್ಯ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು’ ಉರ್ಧ್ವಾ-ಪುಂಡ್ರಾ, ಶಂಖ-ಚಕ್ರ ಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷತ-ಅಂಗರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹಾಕುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು.
ಹಲವಾರು ಶಾಸ್ತ್ರ-ಪ್ರಮಾಣಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಅವರು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಉರ್ಧ್ವಾ-ಪುಂಡ್ರಾ ವೈದಿಕ-ದೀಕ್ಷೆಯ ಸಂಕೇತ, ಶಂಖ-ಚಕ್ರವು ವೈಷ್ಣವ-ದೀಕ್ಷಾ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷತ-ಅಂಗರ ಮಾಧ್ವ-ದೀಕ್ಷೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ – ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು.
ಈ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಹಾಕುವುದರಿಂದ ನಾವು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮತ್ತು ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಮಧ್ವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಬೆಳೆದು, ಒಂದು ಬಗೆಯ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಭಾವವನ್ನು ತರುವುದು ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ಧರ್ಮದ ಹಾದಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವಲ್ಲಿ ಹೆಮ್ಮೆ ಭಾವವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಬನ್ನಂಜೆ ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೀಗಿತ್ತು. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಅವರು ಪ್ರಮಾಣಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆಯೇ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು!
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉಪಾಖ್ಯಾನಗಳು ಮತ್ತು ಉದಾಹರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಬನ್ನಂಜೆಯವರ ಶೈಲಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರವಚನವನ್ನು ನಾನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಸದ್ಗತಿ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಕರ್ಮಾಚರಣೆಗೋಸ್ಕರ, ಅದರ ಖಚಿತತೆಗೋಸ್ಕರ ಒಂದು ಕುಟುಂಬ ಪರಿಶ್ರಮಪಡುತ್ತಿದೆ, ಸರಿಯಾದ ಕರ್ಮ-ಸಮಾರಂಭಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು, ಹೇಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಯಜುರ್ವೇದ ಸಂಹಿತೆಯ ಪಾರಾಯಣ ನಡೆಸಿದರು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಬನ್ನಂಜೆಯವರು ಮನಮುಟ್ಟುವಂತೆ ವಿವರಿಸಿದರು..
ನಂತರ ಬನ್ನಂಜೆ ಪಾರಾಯಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಗಲಿದ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಸದ್ಗತಿಯನ್ನು ಧೃಢಪಡಿಸುವ ಶಕುನಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. ಇಂದಿಗೂ, ಆ ನಿರೂಪಣೆ ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿದಿದೆ, ವೇದ ಸಂಹಿತೆಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ!
ಬನ್ನಂಜೆಯವರ ಪ್ರತಿ ಪ್ರವಚನ, ಪ್ರತಿ ಪುಸ್ತಕ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕವಿತೆಯಲ್ಲೂ ಪರಿಣಾಮದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾತತ್ಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೇಳುಗರಲ್ಲೂ, ಓದುಗರಲ್ಲೂ ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ-ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅರಿವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಧನ್ಯತಾ ಭಾವ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ..
ಬನ್ನಂಜೆಯವರ ಮತ್ತೊಂದು ಉತ್ತಮ ಕೌಶಲ್ಯವೆಂದರೆ, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದೊಳಗಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಸಂಪದಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಚಾತುರ್ಯದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ರೀತಿ. ಮಾಧ್ವ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ, ಶ್ರೀಮಧ್ವರ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಬನ್ನಂಜೆಯವರು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ತತ್ವವಾದದತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಇತರ ವೇದಾಂತಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಲ್ಲದ ಆದರೆ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಅವರ ಪ್ರವಚನಗಳು ಸೂಕ್ತವಾದಾಗ ಶ್ರೀ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಕೃತಿಗಳ ಉಲ್ಲೇಖಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
ಅಂತೆಯೇ, ಅವರು ಅದ್ವೈತ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಇತರ ಬರಹಗಾರರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅವರು ಕೈಗೊಂಡ ಇತರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ಅವರು ಹೊಂದಿರುವ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಗೌರವವನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ.
ಜಿ.ವಿ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆಯವರು ಚಿತ್ರಕಥೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅದೇ ಬನ್ನಂಜೆ ತೈತ್ತಿರೀಯ ಯಜುರ್ವೇದದ ನಮಕ ಮತ್ತು ಚಮಕ ಕುರಿತು ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಶ್ರೀ ಮಧ್ವರ ಅವರ ಋಗ್ ಭಾಷ್ಯದಲ್ಲಿನ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬರೆದ ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ಎರಡು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಿವ ಸೂಕ್ತ ಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಂತ್ರವನ್ನು ನಾರಾಯಣನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಲು ಹೇಗೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ! ಅವರ ತಾತ್ವಿಕ ಪಾಂಡಿತ್ಯ ಹೀಗಿತ್ತು!
ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜ ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ದಿಕ್ಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆಯವರಿಗೆ ಚಿಂತೆಯಿತ್ತು. ಹಿಂದೂಗಳು ದೇವಭಾಷೆಯಾದ ಸಂಸ್ಕೃತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಜ್ಞಾನದ ನಿಧಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಕಳವಳ ಪಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಸ್ವತಃ ಸಂಸ್ಕೃತದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರತಿಪಾದಕನಾಗಿದ್ದ ಅವರು, ವಿದೇಶಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಸಂಬೋಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೇಗೆ ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಭಾರತದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಅಥವಾ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲು ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಅವರು ನೋವಿನಿಂದ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅದರ ಹಳೆಯ ವೈಭವಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಸಲು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಸಲು ಅವರು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಬನ್ನಂಜೆ!
ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆಯಂತಹ ವಿಶಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಮಾತ್ರವೇ ಸರಿ, ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಪತ್ತಿನ ನಿಧಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ ನಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಬನ್ನಂಜೆ ಅವರ ನೆಚ್ಚಿನ ಉಲ್ಲೇಖ ‘ಇರವು ಸಂಪತ್ತಲ್ಲ; ಇರವಿನ ಅರಿವು ಸಂಪತ್ತು”. ಅಂತಹ ‘ಅರಿವು’ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಜ್ಞಾನಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀ ಬನ್ನಂಜೆ ಗೋವಿಂದಾಚಾರ್ಯರು ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಭಂಡಾರವನ್ನು ಕೇವಲ ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅದನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗವಲ್ಲ. ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಅದರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪರಂಪರೆಯ ವೈಭವವನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಾಣುವುದು ಅವರ ಸಂಪತ್ತಿನ ನಿಜವಾದ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತತೆಯಾಗಿದೆ.
(ಈ ಲೇಖನ ಹರಿಪ್ರಸಾದ್ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಅವರ ಆಂಗ್ಲ ಲೇಖನದ ಕನ್ನಡಾನುವಾದವಾಗಿದೆ.)
(This is a Kannada translation of a tribute in English written by Hariprasad Nellitheertha)
(Image credit: news18)
Disclaimer: The opinions expressed in this article belong to the author. Indic Today is neither responsible nor liable for the accuracy, completeness, suitability, or validity of any information in the article.